ปัญหาท้องผูก แก้อย่างไร ?

          หลาย ๆ คนต้องเผชิญกับปัญหาการขับถ่าย  จะเข้าห้องน้ำแต่ละทีก็แสนลำบากใช้เวลานาน  เรียกว่าต้องฝืนเบ่งกันจนหน้ามืด  ยิ่งทิ้งไว้หลายวันก็ยิ่งอึดอัด  ไม่สบายตัว  เจอปัญหาอยากถ่ายแต่ก็ถ่ายไม่ออก  ยิ่งหากปล่อยทิ้งไว้นาน ๆ ไม่แก้ปัญหาการขับถ่ายที่ผิดปกติอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่ร้ายแรงกว่าที่คิดได้  วันนี้เราจะพามาดูกันว่าอาการท้องผูกเกิดจากอะไร  วิธีแก้อาการท้องผูก  เช่น  อาหารที่ควรทานและควรเลี่ยงกันค่ะ

เมื่อไหร่จึงถือว่ามีอาการท้องผูก

          อาการท้องผูกไม่ได้กำหนดว่าขับถ่ายน้อยกว่าเท่าใดจึงจะเรียกว่าท้องผูก  แต่เมื่อใดก็ตามที่คุณรู้สึกว่าการขับถ่ายเป็นเรื่องยาก  บางครั้งต้องนั่งนานถึงครึ่งชั่วโมงเพื่อเบ่งถ่าย  ถ่ายไม่สุด  เหมือนมีอะไรมาอุดกั้น  ถ่ายออกมาน้อย  อุจจาระแข็ง  รู้สึกอึดอัดแน่นท้อง  ทั้งหมดนี้บ่งบอกว่าคุณมีอาการท้องผูกแล้วล่ะค่ะ

สาเหตุของอาการท้องผูก

อาการท้องผูกสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ได้แก่

1. การปฏิบัติตัวที่ไม่ถูกต้อง  เช่น  การไม่รับประทานผักผลไม้  รับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย  ดื่มน้ำน้อย  ไม่ออกกำลังกายหรือไม่ค่อยเคลื่อนไหวร่างกาย  กลั้นอุจจาระบ่อย ๆ  โดยพบว่า 50%  ของผู้ที่มีอาการท้องผูกมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมส่วนตัวเหล่านี้

2. การเบ่งถ่ายอุจจาระผิดวิธี  คือ  มีการออกแรงเบ่งอุจจาระพร้อมกับขมิบหูรูดทวารหนักไปด้วย  ทำให้อุจจาระไม่สามารถจะเคลื่อนตัวออกมาได้  แพทย์พบว่า 30%  ของอาการท้องผูกเกิดจากการทํางานไม่ประสานกันของกล้ามเนื้อที่ควบคุมการเบ่งอุจจาระ

3. การทำงานของลำไส้ใหญ่ผิดปกติ  หรือภาวะลำไส้เฉื่อย  เกิดจากการที่ลำไส้ใหญ่เคลื่อนไหวน้อยลงทําให้อุจจาระเคลื่อนตัวลงมาช้ากว่าปกติ  อาจเกิดจากความผิดปกติของร่างกายเอง  หรืออาจเกิดจากการรับประทานยาระบายต่อเนื่องกันนานจนเกิดลำไส้ขี้เกียจก็ได้  อย่างไรก็ตาม สาเหตุนี้พบได้น้อยมากประมาณ 5-6% เท่านั้น

4. การใช้ยาบางชนิดที่ทำให้ท้องผูก  เช่น  ยารักษาภาวะซึมเศร้า  ยารักษาโรคพาร์กินสัน  โรคอัลไซเมอร์  ยาลดความดันโลหิต  ยาลดกรดที่มีส่วนผสมของแคลเซียมหรืออะลูมิเนียม  ยาแก้ปวดที่มีส่วนผสมของมอร์ฟีน  เป็นต้น

อาการท้องผูกส่งผลเสียอย่างไรบ้าง

          หากอาการท้องผูกเกิดขึ้นเพียงชั่วคราวก็ไม่มีอะไรน่าเป็นห่วง  แต่หากมีอาการเรื้อรังและปล่อยทิ้งไว้อาจส่งผลเสียตามมา  เช่น  เกิดโรคริดสีดวงทวาร  เกิดแผลรอบ ๆ ทวารหนักจากการที่อุจจาระแข็งจึงไปครูดหลอดเลือดฉีกขาด  ความดันในช่องอกเพิ่มขึ้น  ผู้ป่วยโรคหัวใจอาจเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดและหัวใจเต้นผิดจังหวะได้  ความดันในลูกตาสูงขึ้น  ทำให้แรงดันในช่องท้องสูงขึ้นจนเป็นสาเหตุของไส้เลื่อนได้  ทำให้กล้ามเนื้อในอุ้งเชิงกรานอ่อนแอ  กลั้นปัสสาวะไม่อยู่  ท้องผูกเรื้อรังจนทำให้มีอาการของลำไส้อุดตัน  เป็นต้น

วิธีแก้ปัญหาท้องผูก

1. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

          - รับประทานอาหารที่มีกากใยมากขึ้น  เพื่อเพิ่มปริมาณอุจจาระและกระตุ้นการเคลื่อนไหวภายในลำไส้ใหญ่

          - รับประทานอาหารเช้าทุกวัน  เพราะอาหารเช้าช่วยให้กระเพาะอาหารขยายตัว  และไปกระตุ้นให้ลำไส้ใหญ่ทำงาน  เกิดเป็นความรู้สึกอยากถ่าย

          - รับประทานพรีไบโอติกส์และโพรไบโอติกส์  ช่วยสร้างสมดุลที่ดีของลำไส้

          - หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้ท้องผูก  เช่น  กล้วยดิบ  คาเฟอีน - ชา กาแฟ  อาหารหวาน  อาหารที่มีธาตุเหล็กสูง  อาหารฟาสต์ฟู้ด  และแอลกอฮอล์

          - ดื่มน้ำให้มากพอเพื่อให้อุจจาระอ่อนนุ่มถ่ายง่าย

          - ออกกำลังกายเป็นประจำ  เพื่อให้ลำไส้เคลื่อนไหวได้ดีขึ้น

2. การฝึกขับถ่ายให้เป็นธรรมชาติ

          โดยฝึกถ่ายอุจจาระอย่างถูกวิธี  คือ  ฝึกหายใจโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องเป็นหลักแทนการหายใจด้วยปอด  และฝึกเบ่งโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้อง  และการเบ่งต้องสัมพันธ์กับการหายใจ

3. การใช้ยาระบาย

          หากปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและฝึกขับถ่ายให้เป็นธรรมชาติแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น  ควรพิจารณาปรึกษาแพทย์  โดยแพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาระบาย  การใช้ยาระบายควรใช้ตามแพทย์สั่งและใช้เท่าที่จำเป็นเท่านั้น  เพราะยาระบายมีหลายชนิด  แต่ละชนิดมีฤทธิ์ที่แตกต่างกันและอาจส่งผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ ได้  เช่น  ภาวะลำไส้เฉื่อย  ทำให้ไม่สามารถเบ่งอุจจาระเองได้ตามกลไกของร่างกาย เป็นต้น

          “PROFIBERRY”  ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีส่วนประกอบของโพรไบโอติกส์  บาซิลลัส โคแอคกูแลนส์ (Bacillus coagulans)  เชื้อจุลินทรีย์ตัวดีที่ช่วยปรับสมดุลของเชื้อจุลินทรีย์ในลำไส้  และพรีไบโอติกส์  ได้แก่  ไซเลี่ยมฮัสก์  กาแลคโตโอลิโกแซคคาไรด์  กีวี่สีทอง  ต้นอ่อน ข้าวสาลี  และอาร์ติโชค  เป็นต้น  ซึ่งอาหารของจุลินทรีย์ตัวดี  ช่วยให้โพรไบโอติกส์เจริญเติบโตอย่างแข็งแรง  โดยไม่มีส่วนประกอบของยาระบายที่อาจเป็นสาเหตุของอาการที่ไม่พึงประสงค์

          “PROFIBERRY”  ผลิตจากผักผลไม้และสารอาหารจากธรรมชาติ  จึงช่วยสร้างสมดุลของลำไส้และช่วยในการขับถ่ายอย่างเป็นธรรมชาติ  เหมาะสำหรับทุกเพศทุกวัย  โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาท้องผูก  อึดอัดท้อง  แน่นท้อง  นั่งนานเบ่งอุจจาระออกยาก

เอกสารอ้างอิง
1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/constipation/symptoms-causes/syc-20354253. August 2021.
2. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4059-constipation#:~:text=Constipation%20occurs%20when%20bowel%20movements,lasts%20longer%20than%20three%20weeks. July 2019.
3. https://www.nhs.uk/conditions/constipation/. September 2020.
4. https://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-constipation. November 2019.